Tiêu chuẩn TCVN 5176:1990 – Phương pháp đo độ rọi

CHIẾU SÁNG NHÂN TẠO – PHƯƠNG PHÁP ĐO ĐỘ RỌI

Artificial lighting – Method for measuring the illuminance

Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5176:1990 quy định phương pháp đo độ rọi trong nhà ở, phòng làm việc, nhà công nghiệp và công trình công cộng. Mục đích chính là xác định sự phù hợp của độ rọi thực tế so với độ rọi quy định trong thiết kế và các tiêu chuẩn kỹ thuật.

Độ rọi là chỉ số quan trọng phản ánh chất lượng chiếu sáng, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lao động, sức khỏe thị giác và mức độ an toàn khi sử dụng không gian.

I. Thiết bị đo

1. Luxmet (máy đo độ rọi)

Sai số không lớn hơn ±10%.
Độ nhạy phổ phù hợp với quang phổ nguồn sáng (đèn sợi đốt, huỳnh quang, cao áp…).
Hoạt động ổn định trong điều kiện khí hậu bình thường, được kiểm định định kỳ.
Gồm tế bào quang điện và dụng cụ đo đã hiệu chuẩn.

2. Vônmet (dùng đo điện áp nguồn)

Cấp chính xác không thấp hơn 1,5.
Xác định điện áp lưới trong quá trình đo, vì điện áp ảnh hưởng trực tiếp đến cường độ sáng.

II. Chuẩn bị đo

Xác định điểm kiểm tra:
- Đánh dấu trên sơ đồ phòng hoặc sơ đồ chiếu sáng.
- Điểm đo đặt tại trung tâm phòng, gần tường, dưới đèn, giữa các dãy đèn và các vị trí điển hình.
Chiều cao và vị trí đo:
- Đo tại mặt phẳng làm việc, độ cao 1,5m so với nền, cách tường ít nhất 1m.
- Với công trình đặc biệt, đo trực tiếp trên bề mặt làm việc (bàn, dây chuyền, máy móc…).
Số lượng điểm đo:
- Tối thiểu 5 điểm cho chiếu sáng làm việc hoặc chiếu sáng trục.
- Chiếu sáng sự cố: đo tại vị trí cần đảm bảo an toàn.
- Chiếu sáng phân tán người: đo tại lối thoát nạn.
Chuẩn bị hệ thống chiếu sáng:
- Thay bóng cháy, vệ sinh chóa đèn, kính chụp trước khi đo.
- Nếu chưa xử lý, cần ghi chú rõ trong biên bản.

III. Tiến hành đo

Thời điểm đo:
- Đo vào ban đêm, khi ánh sáng tự nhiên ≤10% ánh sáng nhân tạo.
- Với chiếu sáng phân tán người, ánh sáng tự nhiên phải dưới 0,1 lux.
Nguyên tắc khi đo:
- Người đo không để bóng cơ thể che cảm biến Luxmet.
- Nếu có vật cản (máy móc, công nhân), phải đo trong điều kiện thực tế.
- Thiết bị đặt ở tư thế chuẩn, tránh gần nguồn nhiễu từ.
- Ghi lại điện áp lưới ở đầu và cuối quá trình đo.
Đo chiếu sáng hỗn hợp:
- Trước tiên đo hệ thống chiếu sáng chung.
- Sau đó bật chiếu sáng cục bộ và đo lại tổng độ rọi.
Đo độ rọi trụ:
- Mỗi điểm đo thực hiện 4 phép đo theo phương thẳng đứng ở 4 mặt phẳng vuông góc.
- Giá trị cuối cùng là trung bình cộng của 4 phép đo.

IV. Xử lý kết quả đo

Hiệu chỉnh điện áp:

Độ rọi trụ:
- Giá trị trung bình cộng của 4 phép đo tại cùng một điểm.

V. Ý nghĩa và ứng dụng

An toàn lao động: Độ rọi phù hợp giúp giảm mỏi mắt, tăng năng suất và phòng tránh tai nạn.
Quản lý chất lượng công trình: Đánh giá hiệu quả chiếu sáng, phát hiện suy giảm chất lượng hệ thống.
Tiết kiệm năng lượng: Tối ưu bố trí đèn, hạn chế lãng phí điện, cơ sở triển khai chiếu sáng thông minh – LED.
Ứng dụng rộng rãi: Nhà ở, văn phòng, trường học, bệnh viện, nhà máy, kho bãi, đường hầm và công trình công cộng.

VI. Kết luận

Tiêu chuẩn TCVN 5176:1990 là nền tảng trong lĩnh vực chiếu sáng nhân tạo. Quy trình chuẩn từ khâu chuẩn bị, chọn thiết bị, tiến hành đo đến xử lý kết quả không chỉ đảm bảo chất lượng chiếu sáng, mà còn góp phần nâng cao an toàn, sức khỏe, hiệu quả năng lượng.

Trong bối cảnh hiện nay, khi công nghệ LED và chiếu sáng thông minh ngày càng phổ biến, việc tuân thủ tiêu chuẩn này càng có ý nghĩa quan trọng.

Tải bản gốc

👉 TCVN 5176:1990 – Chiếu sáng nhân tạo, phương pháp đo độ rọi (PDF gốc)

Ứng dụng thực tế với ALEDVN

Tại Việt Nam, ALEDVN là đơn vị chuyên sâu trong lĩnh vực chiếu sáng sân vườn, chiếu sáng công trình, chiếu sáng tennis và hệ thống LED tiết kiệm điện. Chúng tôi áp dụng nghiêm ngặt TCVN 5176:1990 trong tư vấn, thiết kế và kiểm tra chất lượng chiếu sáng cho khách hàng.

Với đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm, giải pháp từ ALEDVN giúp: