Thiết kế chiếu sáng sân vận động đạt chuẩn quốc tế, tiết kiệm điện

Trong các công trình thể thao quy mô lớn, thiết kế chiếu sáng sân vận động giữ vai trò vô cùng quan trọng, vừa đảm bảo điều kiện thi đấu chuẩn quốc tế, vừa mang đến trải nghiệm mãn nhãn cho khán giả. Hệ thống ánh sáng đạt chuẩn không chỉ giúp cầu thủ quan sát rõ ràng, thi đấu an toàn mà còn đáp ứng yêu cầu truyền hình trực tiếp với hình ảnh sắc nét. Vậy chiếu sáng sân vận động cần tuân theo những nguyên tắc nào để đạt hiệu quả tối ưu? Hãy cùng ALED tìm hiểu ngay sau đây.

1. Tiêu chuẩn về ánh sáng của sân vận động

1.1 Chiếu sáng sân bóng đá

Trong chiếu sáng sân bóng, phạm vi ánh sáng cần được kiểm soát trong giới hạn của đường biên ngang và biên dọc, tương ứng với kích thước tiêu chuẩn sân bóng đá là 105 × 65m. Theo TCXDVN 333:2005 – tiêu chuẩn chiếu sáng cho công trình thể thao ngoài trời, việc hạn chế độ chói là yêu cầu bắt buộc. Vì vậy, hệ thống cần sử dụng thiết bị quang học có khả năng điều hướng chính xác, giúp ánh sáng tập trung đúng khu vực thi đấu và giảm thiểu tình trạng tràn sáng ra ngoài.

1.2 Chiếu sáng sân bóng chuyền, bóng rổ, cầu lông

Các thông số kỹ thuật về độ rọi ngang trung bình cùng hệ số đồng đều tối thiểu cho hệ thống chiếu sáng sân bóng chuyền, bóng rổ và cầu lông được quy định như sau:

1.3 Chiếu sáng sân tennis

Trong thiết kế chiếu sáng sân tennis, phạm vi chiếu sáng cần bao phủ toàn bộ khu vực thi đấu. Kích thước tiêu chuẩn của sân đơn là 16m × 36m, trong khi sân đôi có kích thước 32m × 36m. Để đáp ứng yêu cầu về độ chói, việc lựa chọn thiết bị chiếu sáng cần chú ý đến tấm chắn chống lóa, đồng thời tính toán hợp lý về chiều cao lắp đặt và góc chiếu nhằm hạn chế ánh sáng gây khó chịu cho vận động viên. Các giá trị độ rọi ngang trung bình cùng hệ số đồng đều tối thiểu sẽ được thể hiện chi tiết trong bảng dưới đây.

2. Tiêu chuẩn về chỉ số hoàn màu CRI trên sân vận động

Trong thiết kế chiếu sáng sân thể thao, chỉ số hoàn màu (CRI) là một thông số quan trọng không thể bỏ qua. CRI càng cao thì màu sắc hiển thị càng trung thực, giúp hình ảnh trở nên sống động và tự nhiên hơn – đặc biệt quan trọng với các trận đấu bóng đá được truyền hình trực tiếp. Đối với chiếu sáng sân bóng, mức CRI được khuyến nghị nên từ 80 trở lên để đảm bảo chất lượng thị giác tối ưu.

Tùy theo cấp độ sân và mục đích sử dụng, tiêu chuẩn CRI cũng có sự khác biệt:

• Sân Class III / IV: yêu cầu CRI tối thiểu 60.
• Sân Class II / III: cần đạt tối thiểu 70.
• Sân Class I / II: CRI tối thiểu 80, phù hợp cho thi đấu chuyên nghiệp và truyền hình.

3. Các tiêu chuẩn về hiệu suất năng lượng cơ bản

Trong thiết kế chiếu sáng sân thể thao, an toàn và thân thiện với môi trường là những yếu tố không thể bỏ qua. Do đó, các tiêu chuẩn chiếu sáng hiện đại thường gắn liền với các giải pháp tiết kiệm năng lượng, vừa bảo vệ môi trường vừa đảm bảo hiệu quả vận hành lâu dài. Một số điểm quan trọng cần chú ý:

• Ứng dụng công nghệ LED: Đèn pha LED hiện đại có hiệu suất cao, tuổi thọ lên tới 50.000 giờ, vừa tiết kiệm điện năng vừa giảm chi phí thay thế.
• Hệ thống điều khiển thông minh: Kết hợp bộ hẹn giờ, cảm biến chuyển động và điều chỉnh độ sáng, thậm chí có thể tích hợp năng lượng mặt trời để tối ưu mức tiêu thụ điện.
• Giải pháp quang học: Thiết kế chóa đèn và ống kính hợp lý giúp ánh sáng tập trung chính xác vào khu vực cần chiếu sáng, hạn chế lãng phí công suất.
• Tận dụng ánh sáng tự nhiên: Với công trình trong nhà, việc kết hợp ánh sáng ban ngày cùng hệ thống điều chỉnh ánh sáng nhân tạo sẽ giúp giảm tiêu thụ điện đáng kể.
• Bảo trì và giám sát định kỳ: Kiểm tra, vệ sinh và theo dõi thường xuyên hệ thống chiếu sáng không chỉ duy trì hiệu suất ổn định mà còn kéo dài tuổi thọ thiết bị.

4. Các hạng mục chiếu sáng cho sân vận động

4.1 Chiếu sáng trong nhà

Trong thiết kế chiếu sáng sân thể thao, việc lựa chọn loại đèn, công suất và số lượng cần dựa trên diện tích sân cũng như mục đích sử dụng.

• Với sân tập có quy mô nhỏ, yêu cầu chiếu sáng thường thấp hơn, do đó có thể sử dụng ít đèn với công suất vừa phải.
• Với sân vận động lớn, hệ thống cần đến các loại đèn pha LED hoặc đèn cao áp công suất lớn, mang lại khả năng chiếu sáng tập trung và ổn định.

Đèn pha LED hiện nay được ưa chuộng nhờ nhiều ưu điểm: ánh sáng rõ ràng, màu sắc trung thực, khả năng tiết kiệm điện vượt trội và tuổi thọ lâu dài. Chính những yếu tố này giúp LED trở thành lựa chọn hàng đầu trong các dự án chiếu sáng sân thể thao, vừa mang lại hiệu quả thi công, vừa đảm bảo giá trị sử dụng lâu dài.

4.2 Chiếu sáng ngoài trời

Một trong những thách thức lớn của sân vận động ngoài trời chính là việc không có mái che, khiến toàn bộ hệ thống chiếu sáng và thiết bị đi kèm phải trực tiếp đối mặt với mưa nắng, gió bụi. Vì vậy, việc lựa chọn đèn pha LED có độ bền cao là vô cùng quan trọng – ưu tiên các sản phẩm có khả năng chống nước, chống ăn mòn và phần phụ kiện như ốc vít được xử lý để không bị gỉ sét.

Trong những trận đấu diễn ra dưới điều kiện thời tiết khắc nghiệt, chẳng hạn như mưa lớn, ánh sáng từ đèn pha công suất cao sẽ giúp cải thiện đáng kể tầm nhìn, đảm bảo trận đấu vẫn có thể tiếp tục an toàn và khán giả dễ dàng theo dõi. Đây là ưu thế vượt trội mà các loại đèn thông thường khó có thể đáp ứng.

5. Lựa chọn công suất đèn chiếu sáng trên sân vận động

Trong các công trình thể thao hiện nay, hệ thống chiếu sáng thường sử dụng đèn pha LED công suất từ 300W đến 1500W, tùy thuộc vào quy mô và diện tích sân. Với mỗi loại sân, việc thiết kế sẽ khác nhau ở số lượng đèn trên cột, tổng số cột, chiều cao lắp đặt cũng như khoảng cách bố trí để đảm bảo ánh sáng đồng đều và hiệu quả. Dưới đây là bảng tham khảo thể hiện phương án lựa chọn số cột đèn, số lượng đèn, công suất và chiều cao lắp đặt tương ứng với từng loại sân vận động có kích thước khác nhau:

6. Cách xác định số lượng và vị trí đèn trên sân vận động

6.1 Sân vận động mini

Đối với những sân vận động mini, giải pháp phổ biến là bố trí 4 cột đèn tại bốn góc sân, mỗi cột gắn số lượng đèn phù hợp để ánh sáng phủ đều toàn bộ mặt sân. Với các không gian nhỏ, việc tính toán công suất đèn cần được cân nhắc kỹ lưỡng: lựa chọn công suất quá cao không chỉ gây dư thừa ánh sáng mà còn làm tăng chi phí điện năng không cần thiết.

6.2 Sân vận động cỡ vừa

Đối với các sân vận động quy mô trung bình, phương án chiếu sáng thường sử dụng 6 cột đèn. Hai cột bổ sung được bố trí dọc theo vạch 45 mét hoặc khu vực giữa sân, giúp ánh sáng phân bổ đồng đều hơn. Loại đèn phù hợp cho giải pháp này là đèn pha LED thể thao công suất từ 500W trở lên, đảm bảo độ sáng ổn định và đáp ứng tốt cho các hoạt động thi đấu.

6.3 Sân vận động quy mô lớn

Đối với những sân vận động cấp huyện hay sân vận động quốc gia, diện tích lớn đồng nghĩa với nhu cầu chiếu sáng cao hơn, đòi hỏi số lượng cột và đèn nhiều hơn để đảm bảo ánh sáng đồng đều. Giải pháp thường dùng là bố trí 8 cột dọc theo hai bên sân, mỗi bên 4 cột, trong đó một cột đặt tại khu vực cuối sân và các cột còn lại bố trí quanh vạch 25 mét.

Ở các sân vận động chuyên nghiệp, hệ thống có thể sử dụng từ 6 đến 8 cột đèn nhằm tăng phạm vi chiếu sáng toàn diện. Các cột được thiết kế cao hơn, trong khoảng 12 – 18m, giúp ánh sáng lan tỏa rộng, giảm thiểu vùng tối và mang lại chất lượng chiếu sáng ổn định cho cả vận động viên lẫn khán giả.

7. Lưu ý về nhiệt độ màu sắc, độ chói, Flicker

Nhiệt độ màu sắc (CCT):

• Chọn ánh sáng trắng trung tính (4000K–5000K) cho không gian làm việc, học tập vì giúp nhìn rõ, tập trung.
• Với không gian thư giãn (phòng ngủ, phòng khách), nên ưu tiên ánh sáng vàng ấm (2700K–3500K) để tạo cảm giác gần gũi, ấm áp.
• Ánh sáng là “ngôn ngữ cảm xúc”, vì vậy lựa chọn nhiệt độ màu đúng sẽ giúp không gian mang đúng tinh thần thiết kế.

Độ chói (Glare):

• Tránh bố trí đèn trực diện gây lóa mắt, đặc biệt ở khu vực làm việc hoặc thể thao.
• Dùng chóa phản quang, lưới chống chói hoặc góc chiếu phù hợp để ánh sáng mềm mại, hài hòa.
• Một thiết kế ánh sáng đẹp không chỉ sáng rõ mà còn êm dịu, dễ chịu cho thị giác.

Flicker (nhấp nháy ánh sáng):

• Ưu tiên đèn LED chất lượng cao có driver ổn định, hạn chế hiện tượng nhấp nháy.
• Flicker gây mỏi mắt, giảm hiệu quả học tập – làm việc, thậm chí ảnh hưởng tâm trạng.
• Một hệ thống chiếu sáng tốt phải duy trì ánh sáng liên tục, mượt mà như nhịp thở tự nhiên.

8. ALED đơn vị thiết kế chiếu sáng sân vận động đạt tiêu chuẩn quốc gia

ALED là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực thiết kế chiếu sáng sân vận động, cung cấp giải pháp ánh sáng đạt chuẩn quốc tế, phù hợp cho cả thi đấu chuyên nghiệp và các sự kiện quy mô lớn. Chúng tôi sử dụng hệ thống đèn LED công suất cao với tuổi thọ bền bỉ, khả năng chống chói lóa và tiết kiệm năng lượng tối ưu. Đội ngũ thiết kế của ALED áp dụng phần mềm mô phỏng 3D hiện đại, đảm bảo ánh sáng phân bổ đồng đều, sắc nét và tạo hiệu ứng ấn tượng cho không gian. Cùng với đội ngũ thi công giàu kinh nghiệm, ALED cam kết mang đến hệ thống chiếu sáng an toàn, thẩm mỹ và chất lượng vượt trội cho mọi sân vận động.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ: KTDC Quỳnh Đô, Vĩnh Quỳnh, Thanh Trì, Hà Nội
• Trụ sở công ty: Số 148 phố Nguyễn Lân, Phường Phương Liệt, Quận Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
• Email: aledvnm@gmail.com
• Website: https://aledvn.com/

Tóm lại, thiết kế chiếu sáng sân vận động giữ vai trò then chốt trong việc đảm bảo chất lượng thi đấu, an toàn cho cầu thủ và trải nghiệm của khán giả. Khi áp dụng đúng tiêu chuẩn kỹ thuật và bố trí ánh sáng hợp lý, sân vận động sẽ có nguồn sáng đồng đều, hạn chế chói lóa và tạo nên không gian thể thao chuyên nghiệp, hiện đại.