Xem Nhanh

1 TIÊU CHUẨN XÂY DỰNG VIỆT NAM TCXDVN 333:2005
2 CHIẾU SÁNG NHÂN TẠO BÊN NGOÀI CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG CỘNG VÀ HẠ TẦNG ĐÔ THỊ – TIÊU CHUẨN THIẾT KẾ

TIÊU CHUẨN XÂY DỰNG VIỆT NAM TCXDVN 333:2005

CHIẾU SÁNG NHÂN TẠO BÊN NGOÀI CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG CỘNG VÀ KỸ THUẬT HẠ TẦNG ĐÔ THỊ – TIÊU CHUẨN THIẾT KẾ
Artificial outdoor lighting for public buildings and urban infrastructure – Design standard

LỜI NÓI ĐẦU
Tiêu chuẩn TCXDVN 333:2005 “Chiếu sáng nhân tạo bên ngoài các công trình công cộng và kỹ thuật hạ tầng đô thị – Tiêu chuẩn thiết kế” được Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành theo Quyết định số 08/2005/QĐ-BXD ngày 04 tháng 04 năm 2005.
Tiêu chuẩn này thay thế cho tiêu chuẩn TCXD 95:1983 “Tiêu chuẩn thiết kế chiếu sáng nhân tạo bên ngoài công trình xây dựng dân dụng”.

CHIẾU SÁNG NHÂN TẠO BÊN NGOÀI CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG CỘNG VÀ HẠ TẦNG ĐÔ THỊ – TIÊU CHUẨN THIẾT KẾ

1. Giới thiệu chung

Chiếu sáng nhân tạo không chỉ là yếu tố kỹ thuật giúp con người di chuyển và sinh hoạt thuận tiện vào ban đêm, mà còn là một phần quan trọng của hạ tầng đô thị hiện đại. Một hệ thống chiếu sáng được thiết kế chuẩn mực sẽ góp phần:

Đảm bảo an toàn giao thông và an ninh trật tự.
Tạo cảnh quan đẹp, nâng cao giá trị thẩm mỹ công trình.
Giảm tiêu hao năng lượng và chi phí vận hành.

Tiêu chuẩn TCXDVN 333:2005 được Bộ Xây dựng ban hành nhằm thay thế TCXD 95:1983, quy định rõ các yêu cầu thiết kế, lắp đặt và đánh giá chất lượng chiếu sáng nhân tạo bên ngoài công trình công cộng và hạ tầng đô thị.

2. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này dùng để tính toán, thiết kế, giám sát và nghiệm thu các hệ thống chiếu sáng nhân tạo ngoài trời.

Các công trình áp dụng gồm:

Điểm đỗ giao thông công cộng, bến xe, cầu và đường hầm cho người đi bộ.
Khu vực xung quanh trường học, bệnh viện, trung tâm thương mại, hội chợ triển lãm.
Công viên, vườn hoa, tượng đài, đài phun nước.
Công trình thể dục thể thao ngoài trời.

Lưu ý:

Không áp dụng cho công trình trong nhà (ga tàu, bến xe có mái che…).
Phải đồng thời tuân thủ các quy phạm an toàn điện, bảo vệ môi trường và các tiêu chuẩn liên quan khác.

3. Các tiêu chuẩn liên quan

Khi thiết kế chiếu sáng nhân tạo, ngoài TCXDVN 333:2005, còn cần tham chiếu các tiêu chuẩn:

TCXDVN 259:2001 – chiếu sáng đường, phố, quảng trường.
TCVN 5828:1994 – đèn chiếu sáng đường phố – yêu cầu kỹ thuật.
TCVN 4086:1985 – an toàn lưới điện trong xây dựng.
TCVN 4756:1989 – nối đất và nối không thiết bị điện.
Các quy định môi trường, cảnh quan, chống ô nhiễm ánh sáng.

4. Quy định chung trong thiết kế

4.1. Nguồn sáng sử dụng

Chủ yếu: đèn phóng điện (Huỳnh quang, Thủy ngân cao áp, Metal Halide, Natri cao áp, Natri thấp áp).
Ngoài ra: đèn LED công suất cao, đèn cảm ứng điện từ (áp dụng tra cứu tương đương).

4.2. Hệ thống chiếu sáng

Có thể tích hợp vào mạng chiếu sáng công cộng chung hoặc vận hành độc lập.
Đối với sân vận động, bãi tập thể thao: cần hệ thống điều khiển riêng, đảm bảo mức độ chiếu sáng cho luyện tập/thi đấu.

4.3. Độ rọi tiêu chuẩn

Tiêu chuẩn quy định theo thang độ rọi từ 0,5 lux → 3000 lux (phụ thuộc công năng và khu vực).

Ví dụ:

Đường đi bộ cần từ 3–10 lux.
Khu vực thể thao có thể cần đến 500–1000 lux.

4.4. Hệ số duy trì đèn

Phải tính đến suy giảm quang thông theo chu kỳ bảo dưỡng.
Ví dụ: đèn lắp ở đô thị lớn, môi trường công nghiệp nặng, chu kỳ bảo dưỡng 12 tháng → hệ số duy trì chỉ 0,53.

4.5. Yêu cầu IP bảo vệ

Đèn ngoài trời bắt buộc có cấp bảo vệ IP tối thiểu:

Nông thôn: IP23.
Đô thị: IP44.
Đô thị lớn, công nghiệp nặng: phần quang học IP54.
Vị trí dễ ngập: IP67–IP68.

4.6. An toàn và chống sét

Tuân thủ quy phạm an toàn điện, chống sét, tiếp đất.
Cột đèn, tủ điện phải lắp đặt an toàn, tránh nguy cơ điện giật.

4.7. Thẩm mỹ và cảnh quan

Thiết bị chiếu sáng cần hài hòa với kiến trúc đô thị.
Tránh gây ô nhiễm ánh sáng cho khu vực lân cận.

5. Yêu cầu kỹ thuật chi tiết

5.1. Chiếu sáng điểm đỗ giao thông công cộng

Bến xe buýt, xe khách liên tỉnh: 50 lux trung bình, tối thiểu 20 lux.
Bãi đỗ xe trung tâm đô thị: 30 lux trung bình.
Ngoại thành, nông thôn: 10 lux trung bình.
Hệ số đồng đều ≥ 0,2.
Đèn phải bố trí tránh chói lóa tài xế.

5.2. Chiếu sáng đường, cầu và đường hầm đi bộ

Trung tâm đô thị: 10 lux trung bình.
Ngoại thành: 7 lux.
Nông thôn: 3 lux.

Đường hầm đi bộ:

Đầu hầm: 75–100 lux.
Giữa hầm: 30 lux.
Phải có chiếu sáng sự cố ≥ 5 lux trong 1 giờ khi mất điện.

Cầu thang, lối lên xuống:

Cầu kín: 75 lux.
Cầu hở: 30 lux.
Độ tương phản bậc thang ≥ 3:1 để chống vấp ngã.

5.3. Chiếu sáng khu vực công cộng quan trọng

Trường học: cổng 10 lux, sân tập 5 lux.
Bệnh viện: cổng 20 lux, khu điều trị 5 lux, sân nghỉ 3 lux.
Trung tâm thương mại: sân trưng bày ngoài trời lên tới 50 lux.
Trụ sở: cổng 20 lux, bãi xe 10 lux.

Độ rọi không vượt quá 1,5–3 lần giá trị trung bình, để tránh chênh lệch quá sáng/tối.

5.4. Chiếu sáng công viên – vườn hoa

Ngoài độ rọi, còn phải quan tâm đến yếu tố trang trí – cảnh quan.

Trung tâm đô thị: cổng chính 20 lux, đường dạo 10 lux.
Ngoại thành: cổng chính 10 lux, đường dạo 5 lux.
Đô thị nhỏ: cổng chính 7 lux, đường dạo 5 lux.

Thiết bị chiếu sáng thường dùng:

Đèn chùm, đèn nấm, đèn pha chiếu tán lá, đèn chiếu điểm, đèn pha nước cho đài phun.
Nguồn sáng ưu tiên: Metal Halide, Sodium cao áp, Compact – ánh sáng trắng lạnh, tạo cảm giác mát mẻ, thư giãn.

Ví dụ:

Chiếu sáng đài phun nước: dùng đèn pha chìm IP68.
Chiếu sáng lối dạo: đèn nấm công suất 15–40W.

6. Ứng dụng thực tế

Chiếu sáng nhân tạo đô thị ngày nay không chỉ đáp ứng mức sáng tối thiểu mà còn phải cân bằng giữa:

An toàn – An ninh.
Tiết kiệm năng lượng.
Thẩm mỹ cảnh quan.

Công nghệ đèn LED hiện đại đang thay thế dần nguồn sáng cũ nhờ:

Hiệu suất phát quang cao.
Tuổi thọ 50.000–70.000 giờ.
Dễ điều khiển qua hệ thống thông minh (cảm biến, dimming, IoT).

Nhờ vậy, các thành phố có thể vừa tiết kiệm điện, vừa giảm ô nhiễm ánh sáng, vừa tạo không gian sống an toàn và văn minh.

7. Kết luận

Tiêu chuẩn TCXDVN 333:2005 là cơ sở quan trọng để thiết kế hệ thống chiếu sáng ngoài trời đúng kỹ thuật, an toàn và bền vững. Việc áp dụng tiêu chuẩn này giúp:

Đảm bảo an toàn giao thông, an ninh xã hội.
Tạo dựng không gian công cộng hiện đại, thẩm mỹ.
Góp phần vào chiến lược phát triển đô thị bền vững.

📥 Tải bản gốc TCXDVN 333:2005

[TẢI BẢN GỐC VÀ CHI TIẾT TẠI ĐÂY : TIÊU CHUẨN XÂY DỰNG]

Ứng dụng thực tế với ALEDVN

ALEDVN là đơn vị tiên phong trong chiếu sáng sân vườn, chiếu sáng sân tennis và chiếu sáng hạ tầng đô thị tại Việt Nam. Chúng tôi cung cấp giải pháp: